Fabry hastalığında güncel ve deneysel tedaviler

Clin Genet. 2021 Sep;100(3):239-247. doi: 10.1111/cge.13999.

PMID: 33997974

Vanessa Castelli, Cosimo Andrea Stamerra, Michele d'Angelo

Makalenin Mesajı: Bu incelemede, mevcut tedavilerle bugüne kadar gerçekleştirilmiş klinik çalışmalar kısaca özetlenmiştir ve ardından mevcut tedavi seçeneklerinin iyileştirilmesinin sağlayacağı faydaların değerlendirilmesi ve Fabry hastalığının mekanizmasının daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla hastalığa ilişkin in vitro ve in vivo deneysel modellere odaklanılmıştır.

Özet

Bilinenler: Fabry (veya Anderson-Fabry) hastalığı erkekleri ve kadınları etkileyen ve nadir rastlanan pan-etnik bir hastalıktır. X’e bağlı bir lizozomal depo hastalığı olan Fabry hastalığında, α-galaktosidaz A’yı kodlayan GLA genindeki mutasyonlar sebebiyle glikosfingolipid metabolizması etkilenmektedir. Fabry hastalığı iki şekilde sınıflandırılmaktadır: sıklıkla erkeklerde görülen, genellikle 18 yaş altında ortaya çıkan, rezidüel enzim aktivitesinin olmadığı şiddetli, klasik fenotip; genellikle 18 yaş üzerinde ortaya çıkan ve daha hafif seyirli olan non-klasik (geç başlangıçlı) fenotip. Etkilenen hastalarda böbrek yetmezliği, kardiyovasküler problemler ve nöropati gibi tabloları içeren multifaktöriyel komplikasyonlar görülebilmektedir.

Amaç: Bu incelemede, mevcut tedavilerle bugüne kadar gerçekleştirilmiş klinik çalışmalar kısaca özetlenmiştir ve ardından mevcut tedavi seçeneklerinin iyileştirilmesinin sağlayacağı faydaların değerlendirilmesi ve bahse konu bu nadir hastalığın mekanizmasının daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla hastalığa ilişkin in vitro ve in vivo deneysel modellere odaklanılmıştır.

Sonuç: Mevcut in vivo ve in vitro modeller, Fabry hastalığının patogenezinin ve altta yatan mekanizmaların daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir, böylece mevcut terapötik yaklaşımlar optimize edilebilir ve yeni tedavi seçenekleri geliştirilebilir.

Anahtar kelimeler: Fabry hastalığı, enzim replasman terapisi, in vitro modeller, in vivo modeller, lizozomal depo hastalığı, terapötik yaklaşımlar