Fabry hastalığı: Genetik, patoloji ve tedavi

Rev Assoc Med Bras (1992). 2020 Jan 13;66Suppl 1(Suppl 1):s10-s16. doi: 10.1590/1806-9282.66.S1.10.

PMID: 31939530

Thaíza Passaglia Bernardes, Renato Demarchi Foresto, Gianna Mastroianni Kirsztajn

Makalenin Mesajı: Fabry Hastalığı için mutasyon arayışında genetik analiz, aile öyküsüne ek olarak tanı için altın standarttır. Hastalığın prognozunu değiştirebileceğinden, tanı konur konmaz spesifik tedavinin başlaması gerektiği düşünülmektedir.

Özet

Bilinenler: Fabry hastalığı (FH), GLA genindeki mutasyonların neden olduğu X'e bağlı resesif monogenik kalıtım bozukluğudur. Erkeklerdeki prevalansının 1:8,454 ile 1:117000 arasında olduğu tahmin edilmektedir ve muhtemelen bu sayılar yetersiz teşhis verilerini içermektedir. GLA genindeki mutasyonlar, ilerleyici globotriaosylceramide (Gb3) birikimine neden olur. Gb3, kalp, böbrekler, cilt, gözler, merkezi sinir sistemi ve gastrointestinal sistemdeki çeşitli hücre türlerinin lizozomlarında birikir ve bu da çeşitli klinik sonuçlara yol hazırlar. Akroparestezi, ısı intoleransı ve mide bulantısı, kusma, mide rahatsızlığı ve nöropatik ağrı gibi gastrointestinal semptomlar ilk olarak çocuklukta ortaya çıkar. İlerleyen kötüye gidiş ve artan bozulumlar sonucunda anjiyokeratomlar, kornea verticillata, sol ventrikül hipertrofisi, miyokardiyal fibrozis, proteinüri ve böbrek yetmezliği ortaya çıkmaktadır. Bu ilerleyiş FH'de önde gelen ölüm nedenidir.

Amaç: Aile öyküsüne ek olarak, olası mutasyonlara yönelik genetik analiz, tanı için altın standarttır. Enzim aktivitesi homozigot hastalarda da kullanılabilir. Tanı doğrulandıktan sonra hasta ve ailesi genetik danışmanlık almalıdır. Öte yandan tedavi, Gb3 birikintilerini önlemek veya ortadan kaldırmak amacıyla mevcut olmayan veya eksikliği görülen enzimi eski seviyesine getirmek için enzim replasman tedavisinin kullanılmasına odaklanmaktadır. Bazı vakalarda yardımcı olmak için şaperonlar da kullanılabilir. Hastalığın prognozunu değiştirebileceğinden, tanı konur konmaz özel tedavinin başlaması gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: alfa-Galaktosidaz, Fabry Hastalığı, Kronik Böbrek Yetmezliği, Proteinüri, Enzim Replasman Tedavisi